Stołeczna Grupa Nasienna

Jako miejskie ogrodniczki mamy do czynienia z nasionami na co dzień. Kupujemy je z zaufanych ekologicznych źródeł lub pozyskujemy z własnych upraw. Wysiewamy nasiona wiosną i obserwujemy wzrost roślin, a na koniec zbieramy i przechowujemy je na kolejny sezon – jednym słowem, dbamy o naturalny obieg materii organicznej. Jednak okazuje się, że nasze działania, wydawałoby się tak proste, są dość nietypowe. Zauważamy, że spora część ogrodników czy działkowiczek woli kupić gotowe nasiona w sklepie. Są one często modyfikowane genetycznie, aby dawać większe zbiory. Obecnie zwyczaj zbioru własnych nasion, wymiany, czy dzielenia się nimi zanika, a nasiona – życiodajne, cenne bioróżnorodnie i kulturowo twory przyrody – stają się produktem rynkowym, który się patentuje i modyfikuje według własnego uznania.

Nie zgadzamy się z takim przedmiotowym podejściem do nasion. Uważamy, że nasiona mają prawo być wolnymi bytami, a ludzie mają prawo korzystać z nich, uprawiać je i dbać o nie dla swojego i roślin dobra. Wiedza o nasionach była w lokalnych społecznościach przekazywana od zawsze z pokolenia na pokolenie, a rośliny, które z nich wyrastały, odgrywały ważną rolę w lokalnych ekosystemach. Obecnie wiedza ta (a także prawo do ich wysiewania) jest przejmowana przez wielkie korporacje, które wykorzystują ją do celów czysto komercyjnych; co więcej, często jednocześnie zobowiązując rolników i ogrodników do korzystania ze szkodliwych dla środowiska środków ochrony roślin.

Stołeczna Grupa Nasienna została zainicjowana w 2021 roku przez uczestniczki treningu “Nasiona” Fundacji Agro-Perma-Lab – Anię Siekierską, Julię Krzywicką i Agnieszkę Dragon. Na treningu zdobyłyśmy wiedzę i umiejętności z zakresu suwerenności nasiennej, strategii tworzenia Społecznościowych Domów i Sieci Nasion, ich technicznych, wspólnotowych oraz politycznych aspektów. Trening stał się impulsem do założenia Stołecznej Grupy Nasiennej i sieciowania się z osobami i grupami, którym bliski jest temat nasion.

W 2021 roku zorganizowałyśmy trzy otwarte spotkania o nasionach w ogrodach działkowych w Warszawie. Rozpoczęłyśmy też pracę nad koncepcją banku nasion i opracowaniem scenariusza edukacyjnego.

Na naszych spotkaniach poruszałyśmy kwestie polityki nasiennej, niezależności żywnościowej, banków nasion i biopiractwa. Czytałyśmy fragmenty Deklaracji Praw Chłopskich i przesłań nasiennej aktywistki Vandany Shivy oraz zastanawiałyśmy się, czym są nasiona w dzisiejszym świecie i jak możemy je chronić.

W 2022 roku wzięłyśmy udział w programie wzmacniania organizacji, grup nieformalnych i ruchów społecznych – Generation Change realizowanym przez Krytykę Polityczną. Prowadziłyśmy rozmowy na temat formy i zakresu naszych działań, zastanawiałyśmy się nad tym, do kogo można dotrzeć z naszym przekazem oraz kto może nas wesprzeć. Wspólnie z innymi grupami i kolektywami pracowałyśmy także nad wsparciem samych siebie i pogłębianiem naszej uwagi na kwestie wypalenia. Podczas trwania programu opracowałyśmy wstępną koncepcję Stołecznej Grupy Nasiennej.

Pierwszym krokiem było wymyślenie fizycznej formy banku nasion. Naszym założeniem było, żeby bank był przenośny, lekki, prosty do użytku i miał możliwość dowolnej konfiguracji elementów. Zdecydowałyśmy się na tekturowe pudełka, w których przechowywane są probówki z nasionami. Pudełka można dowolnie łączyć, zmieniać łatwo ich zawartość, dostosowując do aktualnych potrzeb, dodatkowo łatwo je oznaczyć i katalogować za pomocą kolorowych naklejek. Pudełka są oznaczone za pomocą stempli z logo stowarzyszenia i logo SGN.

Drugim działaniem było stworzenie scenariusza warsztatu edukacyjnego na temat nasion. Scenariusz jest naszą pomocą podczas prowadzonych spotkań i warsztatów.

W ramach przygotowań wystawy WIDOKI kuratorowanej przez Izę Kaszyńską z Domu Kultury Świt, prowadziłyśmy warsztat o nasionach dla artystów i artystek. Podczas wydarzeń towarzyszących wystawie, przeprowadziłyśmy cykl spotkań o migracji nasion i suwerenności nasiennej. Wystawa była dla nas także początkiem współpracy z artystką Jaśminą Wójcik, która podarowała nam przygotowany na wystawę sztandar. Towarzyszy nam do dziś podczas spotkań nasiennych.

Chcesz dołączyć do Stołecznej Grupy Nasiennej? Masz pomysł na działanie? Napisz: kontakt@zasiej.org

Instagram: https://www.instagram.com/stolecznagrupanasienna/